"Kramp voor Rinast. Maar dat maakt niet uit" – een SRF-voetbalduo polariseert

Alleen wie geliefd is, krijgt een bijnaam. Zoals "Nati". Het nationale voetbalelftal belichaamt Zwitserland en hoort er zelfs in zekere zin bij. Onderdeel van het totale "Nati"-pakket zijn degenen die de wedstrijden aan ons overbrengen: de commentatoren. Het land wrijft zich graag tegen hen in, zoals met Sascha Ruefer. In extreme gevallen promoot het hen tot staatseigendom, zoals met Beni National. Iedereen heeft er een mening over. Die meningen lopen vaak sterk uiteen.

De Zwitserse Vrouwenspelen vallen onder de verantwoordelijkheid van Calvin Stettler en Rachel Rinast. De eerste is commentator bij voetbal, biatlon, curling en basketbal. Rinast, die opgroeide in Duitsland, was speelster van het Zwitserse nationale team en stopte kort voor het WK van 2023.

SRF neemt een risico met deze twee: Stettler is pas 30, Rinast 34, en ze wisselden bijna naadloos van kant toen ze samen met hem haar tv-debuut maakte op het WK van 2023. De twee hebben hun eigen sound ontwikkeld: een mix van kroeggepraat tussen voetbalvrienden en analyses. Een beetje geklets, altijd veel emotie, maar altijd gebaseerd op expertise.

Er waren legendarische commentatorduo's zoals Beni Thurnheer en Günter Netzer, die floreerden in de kloof tussen commentator en expert. Waar je bij die twee altijd het gevoel had dat ze met conceptuele kunst bezig waren, staan ​​Rinast en Stettler, als expert en commentator, dicht bij de twee mensen die je in een café tegenkomt. "We willen iets doen wat we ook cool zouden vinden," zegt Stettler. Rinast verzekert dat hun privéleven niet veel verschilt van dat op het station.

Wat je tijdens de uitzendingen hoort, is onmiskenbaar: de twee zijn een perfect match. Ze staan ​​op gelijke voet, geven elkaar de ruimte en luisteren naar elkaar. Dat is niet vanzelfsprekend in een branche waar spreektijd en zelfpromotie altijd op het spel staan. En ze mogen elkaar graag: als ze een broertje had, zegt Rinast, zou hij net als Stettler zijn. Hij omschrijft haar als "heel hartelijk, heel levendig", een "kritische geest".

De frisse aanpak van het duo is populair; na het WK twee jaar geleden werden ze beschouwd als een "droomduo". Maar er klinken ook steeds meer kritische geluiden: te veel slapstick (beiden), overmatig woordspel (Stettler), gemopper met de spelers (Rinast), negativiteit (Stettler). Hij is zich er natuurlijk van bewust dat hun stijl polariseert, dat er mensen zijn "die hun werk liever volgens het boekje doen", zoals hij het zelf zegt. Dat wil hij niet. "Televisie", zegt hij, "bevat uiteindelijk ook vermakelijke elementen." Rinast zegt dat ze zich er terdege van bewust zijn dat deze stijl van commentaar geven ook een kwestie van balanceren is.

Je kunt je afvragen wat Rinasts oma met de wedstrijd te maken heeft, wanneer ze afdwaalt en Stettler terugroept omdat de Zwitsers de zestien meter van de tegenstander bestormen. Eerlijkheidshalve moet gezegd worden dat de twee op het EK vrijwel volledig aan clichés ontkomen. Toch cultiveren ze een ontspannen manier van doen die een vast publiek misschien als weinig serieus zou beschouwen. Ze spreken echter jongeren aan, die bekend zijn met korte, geestige formats.

Een evenwichtsoefening voor commentatoren is altijd hoe ze omgaan met de nabijheid en afstand tot het team en de spelers. Stettler en Rinast geven geen neutrale, strikt journalistieke kijk op de wedstrijd. Zij zijn Team Zwitserland. Soms verschuift de nadruk sterk naar de fans, dan zijn er "ahs" en "ohs", openlijke oproepen aan de scheidsrechter om een ​​gele kaart te geven, gejuich en zuchten van wanhoop. Maar dit is een traditie op de Zwitserse televisie. Zelfs bij het nationale mannenelftal of de Zwitserse skihelden zitten de commentatoren liever midden in de wedstrijd dan alleen maar toe te kijken.

Rinasts partijdigheid is niet gebaseerd op fandom, maar eerder op een oprechte verbondenheid met de protagonisten. Stettler zegt: "Rachel heeft nog steeds de speelster in zich. Met precies de kwaliteiten waar ze op het veld om gewaardeerd werd. Ze brengt leven in het spel; ze geeft om wat er op het veld gebeurt." Het is de speelster in Rinast die haar teamgenoten snel verdedigt. Wanneer Stettler het Zwitserse vrouwenteam bekritiseert voor verschillende slordige fouten in de wedstrijd tegen Noorwegen, zegt ze, trouw aan de stijl van haar oudere zus: "Nu overdrijf je, Calvin. Het is twee keer gebeurd." Deze empathische houding is soms irritant omdat ze indruist tegen haar eigen observaties.

Rinast is bekend met de beschuldiging en zegt: "Ik heb een paar keer gehoord dat ik te meelevend ben, omdat dit allemaal mijn oude teamgenoten en vrienden zijn. Maar zelfs als ik commentaar geef op een Premier League-wedstrijd en geen van de spelers persoonlijk ken, zal ik niemand veroordelen. Ik weet dat niemand opzettelijk de fout maakt."

Hoe welwillend ze ook is, ze laat zich niet zomaar verblinden. Toen het Zwitserse vrouwenelftal degradeerde uit de Nations League, bekritiseerde ze het gebrek aan emotie waarmee ze dat accepteerden. Maar je zult haar niet zo hard zien uithalen als haar Duitse collega's als Lothar Matthäus of Didi Hamann, die proberen een ware ophef te veroorzaken.

Opvallend is hoe anders ze overkomt in haar tweede rol. Rinast is de eerste vrouw die alleen commentaar levert bij voetbalwedstrijden op de Duitstalige Zwitserse televisie. Ze debuteert tijdens de wedstrijd Denemarken-Zweden. Ze vervult deze rol al een jaar voor Sky, waar ze Premier League-wedstrijden voor de omroep verslaat. Ze doet dat op een competente, zakelijke manier en is altijd op de hoogte van de actualiteit. De rol past bij haar omdat ze kan putten uit haar ervaring als voetbalster en een uitstekende taalvaardigheid heeft. In korte tijd heeft ze zich vertrouwd gemaakt met een competitief landschap dat een dikke huid vereist, zeker voor een vrouw.

Rinast zegt dat commentaar leveren op mannenvoetbal heel anders is dan de rol van commentator of co-commentator. Vrouwen die alleen commentaar leveren, krijgen veel meer kritiek; vaak krijgen ze pure haat te verduren . "Er is te veel vrouwenstem," zegt Rinast, "maar als er een mannenstem bij betrokken is, is het niet zo erg." Vrouwenvoetbal wordt veel minder aangetast door haatdragende opmerkingen.

Het EK, de vrouwenwedstrijden, zijn een soort veilige haven, en de Zwitserse wedstrijden met Calvin Stettler nog meer. Zelfs al is een van de opmerkingen aan haar gericht. "Shit, ik ben te snel opgestaan," klaagde ze na de openingstreffer tegen IJsland. "Rinast heeft kramp. Maar dat geeft niet," merkte hij op. Dat was best grappig.

De presentator was minder geamuseerd. Zelfs als ze emoties waarderen, is "Fuck" nog steeds een te grote drempel.